اطلاعیه !
فرم عضویت در باشگاه مخاطبان









حمیدرضا فرتوک‌زاده


دانشیار گروه مدیریت دانشگاه صنعتی مالک اشتر




سرمقاله
سیاهچالۀ نفت در برابر غذا
جدال خاموش نان و گرسنگی زیر پوست دیوان‌سالاری
حمیدرضا فرتوک‌زاده   

غالب تصمیماتی که منجر به پیامدهای مخرب و ویرانگر می‌شوند در چارچوب مقررات و مصوبات اتخاذ می‌شوند. کما اینکه در پروندۀ چای دبش، فارغ از اینکه سوءاستفاده‌ای صورت گرفته باشد، اصل تصمیم از مصادیق حکمرانی واگرا بود. همچنان که واردات میلیاردها دلار کالای اساسی و نهاده‌های غذایی که ظاهرا بدون سوءاستفاده و کاملاً در چارچوب مقررات و مصوبات انجام شده، در زمرۀ تجارت واگرا تلقی می‌شود. بنابراین حتی اگر واردات چای به‌جای تخصیص ارز انحصاری به یک شرکت متهم به تخلف، به ده یا صد یا هزار شرکت کارآمد هم تعلق می‌گرفت باز هم مترادف با تجارت واگرا و حکمرانی واگرا تلقی می‌شد.



دیدگاه
ایلاف
طرحی برای مواجهۀ هوشمندانه با نظم اقتصادی آنگلوساکسونی
حمیدرضا فرتوک‌زاده   

ساختار و آرایش صنعتی باعث شد که اقتصاد ایران در برابر تحریم‌های ناجوانمردانه آنگلوساکسون‌ها آسیب‌پذیر باشد و امکان خروج از چنبرۀ هژمونی دلار پیدا نکند. سرمشق اقتصاد ایران همان است که شصت سال پیش آنگلوساکسون‌ها نوشته‌اند. حتی اگر چینی‌ها طرف معامله باشند، بازی همان بازی آنگلوساکسونی است. فقط هزینۀ مبادله افزایش پیدا می‌کند. چون پلتفرم معاملاتی خام‌فروشی ذاتاً و ماهیتاً پلتفرم دلاری است. ایران به هر کشور صنعتی که مواد خام بفروشد، یا باید کالای صنعتی بگیرد یا دلار. راه دیگری وجود ندارد. از این جهت چین هم برای ایران تفاوت چندانی با غرب ندارد. اقتصاد ایران به یک پلتفرم معاملاتی مستقل از دلار نیاز دارد و طرح ایلاف می‌تواند مسیر دستیابی به این پلتفرم را هموار کند.



بازنشر
صنعت با اراده دولت ساخته می‌شود
بازنشر نشستی با موضوع نگاه زنجیره‌ای به فناوری و تولید


در کشور مقاومت‌های شدیدی در باب اینکه با قطع واردات، صنایع دچار مشکل می‌شوند، وجود دارد. با توجه به قابلیت‌های صنعتی و فناورانه که در وزارت دفاع وجود دارد می‌توان انتظار داشت که ارجاع پروژه‌های پیمانکاری به این وزارتخانه با موفقیت نسبتاً بالایی اجرا شود. . متأسفانه نوعی نگاه در مجموعه‌های دفاعی وجود دارد که از توزیع نیروهای خود در صنایع دیگر ممانعت به عمل می‌آورند و رغبت چندانی به کار کردن نیروها در مجموعه‌های بیرون از مجموعه‌های دفاعی وجود ندارد که این خود نوعی خودسانسوری و خودتحریمی محسوب می‌شود.



دیدگاه
از کالای اساسی تا تصمیم اساسی
روایت معمای امنیت غذایی ایران
حمیدرضا فرتوک‌زاده   

آیا مطالبات مجلس و رسانه‌ها و تریبون‌ها از دولت، از جنس پیش‌رفتن در سفر هزار فرسنگی زنجیرۀ ارزش کالاهای اساسی و امنیت غذایی پایدار است یا در جهت بازگشت به دوران سرخوشی امنیت غذایی کاذب؟ آیا دولت تسلیم مطالبات لحظه‌ای و روزمره خواهد شد یا طرحی برای امنیت غذایی آینده جمهوری اسلامی ایران به اجرا خواهد گذاشت؟



گفت‌وگو
نگذاشتند به دریای مدیترانه برسیم
بازنشر گفت‌وگوی دکتر فرتوک‌زاده با مرحوم اکبر ترکان دربارۀ اهمیت جغرافیای سیاسی
اکبر ترکان    حمیدرضا فرتوک‌زاده   

زمانی وقتی کوچک بودیم در محلمان گل‌کوچک بازی می‌کردیم. بچه‌های کوچک می‌آمدند و بازی‌ها را به هم می‌زدند. معمولا دو تیم قرار می‌گذاشتند که این‌ها نخودی باشند. یعنی این دو تیم فوتبالشان را بازی می‌کردند و این بچه کوچک هم در زمین به این‌طرف و آن‌طرف می‌دوید و هیچ‌کس به او پاس نمی‌داد. الان در گیم‌های بزرگ جهانی ما که در بازی نیستیم ولی در زمین می‌دویم. البته داریم به جایی می‌رسیم که آن‌ها چاره‌ای ندارند و باید بگویند شما هم بازی. بالاخره شاید این یک اتفاقی است که در دو سال اخیر افتاده، در واقع در دو سال اخیر نتایجش بدست آمد.



دیدگاه
زمینگیری سیاستگذاری ایرانی
پیچیدگی مرکب چگونه شاکله را زمینگیر می کند؟ 
حمیدرضا فرتوک‌زاده   

گفتمان انقلابی  که بخش مهمی از آن، در واکنش به پلشتی‌های رژیم پهلوی شکل گرفته بود، ظرفیت‌های حکمرانی بر مشاعات را قرین انفعال کرد. در شاکله نوپدید،  مشاعات در حکم غنائم جنگی تلقی می‌شد که از چنگال ضحاک ماردوش رها شده است. تصور بسیاری از ایرانیان این بود که ایران آن قدر ثروت دارد که اگر میان مردم تقسیم شود، هیچ کس فقیر نمی‌ماند. از نظر آنان اساسی‌ترین مشکل اقتصاد ایران غارتگری شاه و اطرافیانش بوده است و اگر این مشکل حل شود، همگی بی‌نیاز خواهند شد. امروز نیز پس از چهل سال، تقریبا همین انگاره در حال بازتولید است.



 1   

موسسه علم و سیاست اشراق
شماره تماس : 77136607-021


عضویت در باشگاه مخاطبین

اینکه چیزها از نام و تصویر خود سوا می‌افتند، زندگی را پر از هیاهو کرده است و این هیاهو با این عهد مدرسه که «هر چیزی خودش است» و خیانت نمی‌ورزد، نمی‌خواند. مدرسه آرام است و این آرامش بخشی از عهد و ادعای مدرسه است. هیاهو در مدرسه به معنای ناتوانی مدرسه در نامگذاری چیزها است؛ به این معناست که چیزها می‌خواهند از آنچه هستند فرا بروند. آنجا که می‌توان دانست از هر چیز چه انتظاری می‌توان داشت، دعوا و هیاهویی نیست، نظم حاکم است و هر چیز بر جای خویش است. اما اگر هرچیز حقیقتاً بر جای خود بود و از آنچه هست تخطی نداشت، دیگر چه نیازی به مدرسه بود؟ اگر خیانتی ممکن نبود مدرسه می‌خواست چه چیزی را بر عهده بگیرد. اگر حقیقت نامی دارد، از آن روست که امکان ناراستی در جهان هست. نام چنانکه گفتیم خود عهد است و عهد نگه داشت است و نگه داشت آنجا معنا دارد که چیزها از جای خود خارج شوند.

(تمام حقوق متعلق به موسسه علم و سیاست اشراق است)