اطلاعیه !
فرم عضویت در باشگاه مخاطبان









علیرضا شفاه
مسئول گروه مطالعات علوم دقیقه

دانشجوی دکتری فلسفه علم و فناوری

عضو شورای علمی موسسه علم و سیاست اشراق

مدیر مسئول فصلنامه علم و سیاست بابل

مسئول دفتر اقتصادسیاسی پژوهشکده شهید رضایی

رییس هیئت‌مدیره شرکت کیوان تیام غرب آسیا


a.shafah@scienceandpolitics.net


سرمقاله
خواب بامداد رحیل
میزان مشارکت دولت جمهوری اسلامی ایران در این جنگ چقدر است؟
علیرضا شفاه   

هرچه جنگ طولانی‌تر شود و هرچه این زمان طولانی بحرانی‌تر باشد، سازمان پشت جبهه اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. وقتی عملیات‌های نظامی نمی‌توانند معنای سیاسی جنگ را پیش ببرند و پیروزی را در کوتاه‌مدت احراز کنند، دولت‌ها و سازمان سیاست داخلی کشورها و اراده‌های پشت جبهه اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. اکنون باید پرسید آیا دولت جمهوری اسلامی ایران و دیگر نهادهای سازمان‌دهنده امکانات کشور، کارآمدی لازم برای ایجاد ارادۀ سیاسی متناسب با نبردی که پیش رو داریم را دارند؟



نشست
طوفان یک ملت
عملیات اخیر حماس، چگونه می‌تواند زمینه‌ساز سطح بالاتری از فشار محور مقاومت برای نابودی اسرائیل باشد؟


این عملیات، نه‌تنها توانست سرنوشت طرح‌های سیاسی پیش از رخ‌دادنش را به‌کلی به تعویق بیندازد، بلکه هر طرح سیاسی‌ای را -چه از سوی محور مقاومت چه از سوی دشمنانش- در سایۀ ایستادن و راهبری این نزاع به سوی سرنوشت‌های متفاوت، تعریف کرد. تصور اینکه اسرائیل می‌تواند تا بدین‌حد ضربه‌پذیر باشد، تصوری بود که تنها پس از وقوع عملیات برای همه تبدیل به یقین شد. این دستاورد عظیمی بود که امروز استعداد جدیدی در تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات نیروهای محور مقاومت ایجاد خواهد کرد. به بیان دیگر، عملیات حماس، تمام میراث مبارزه 75 ساله علیه اشغالگری اسرائیل را در مقطعی زنده کرد که تصور می‌شد پروندۀ تخاصم با اسرائیل در حال بسته‌شدن است.



سرمقاله
جغرافیای ضعیف
سیاست همسایگی نمی‌تواند صرفا پیگیری منافع باشد
علیرضا شفاه   

چین قطعا باید در اولویت بالای همکاری‌های اقتصادی ایران قرار بگیرد اما نمی‌‌تواند سیاست همسایگی دولت آقای رئیسی را تضمین کند. چین کشوری آرام است و اقتصادی جهانی دارد. اقتضای سیاست خارجی چین این است که از جنگ‌های نیابتی ایران و عربستان جلوگیری کند اما اگر بنا باشد ثبات اقتصادی جامعۀ ایران منجر به قدرت‌نمایی‌ها و تنش‌های تازه‌ای در منطقه شود، قطعا چین ضامن فعالیت‌های اقتصادی‌ای نمی‌شود که به چنان نتیجه‌ای منجر شود. در ذیل همین محاسبه است که چین ذیل مزایایی که به این منطقه می‌بخشد مراقبت می‌کند که روی زمین لغزنده و پرفتنۀ آن پیراهن‌آلوده نشود. آیا ما می‌توانیم خودمان را به‌عنوان برندۀ مطلق منطقه معرفی کنیم و همۀ امنیت آن را تضمین نماییم؟



گروه مطالعات علوم دقیقه
امیل لاسک و کانت‌گرایی
بخش یکم - امیل لاسک کیست؟
فردریک بایزر   

علاقۀ فلسفی متون لاسک از تلاش آن برای ایجاد سازش میان اصول کانت‌گرایی با آخرین توسعه‌ها در تاریخ، منطق و روانشناسی بود. چونان ویندلباند و ریکرت، لاسک عمیقا نگران این واقعیت بود که اصول کانت ظاهرا با وضع تاریخ در مقام علم، پدیدار قصدیت در اندیشۀ برنتانو یا ویژگی عینی صدق که مورد تاکید هوسرل بود، سازگاری نداشت. ظاهرا معلوم شده بود که تاریخ، قصدیت و صدق منطقی عرصه‌هایی هستند کاملا تازه که خیال کانتی هیچ رویایی از آن‌ها نپرورده بود. هدف اصلی لاسک تصرف آن‌ها از برای فلسفۀ نقدی کانت بود. اما آیا لاسک بدون نقض اصول کانتی، می‌توانست به این اهداف دست یابد؟



نشست
تولید علیه تولید
آیا سیاست‌های دانش‌بنیان، می‌تواند انسداد سیاسی-اقتصادی ایران را تخریب کند؟


در جایی که آدم‌ها با هم یکی می‌شوند، می‌خواهند آینده‌ای را تولید کنند ولی زمانی که شما صرفا یک ثروت موجود دارید، آدم‌ها صرفا می‌خواهند بر سر تکه بزرگتری از این کیک حاضر و آماده رقابت کنند یعنی مسئله تولید کیک بزرگتر نیست. ما فکر می‌کنیم بازار چیزی از پیش موجود است. در حالی که مسئولیت خود بازار را هم باید به عهده گرفت. آدم‌ها در همکاری با هم، خود بازار را حفظ کرده و توسعه می‌دهند. اگر بازار آن بیرون موجود باشد، آدمها هیچ انگیزه‌ای برای ائتلاف ندارند. تنها زمانی که تلقی این است که بازار نیازمند این است که زنده نگه داشته شود، چنین انگیزه‌ها و عزم‌هایی برانگیخته می‌شود.



گزارش گروه‌ها
امید به تاریکی توده‌وار مردم
دور نهم گزارش‌های پژوهشی - گروه مطالعات نهاد علم - 1


صحنۀ مشارکت عمومی، لحظۀ به هم رسیدن علم و سیاست است. لحظۀ تولد سیاست در صحنۀ عمومی، لحظۀ به ثمر رسیدن و ظهور عصارۀ تمام کارهای علمی است. بنیاد علم، کشف نقطۀ ضرورت برای زندگی مردم است. اگر دانشمند نتواند در نقطۀ ضرورت زندگی مردم با ایشان گفت‌وگو داشته باشد، دعوتی برای مردم نخواهد داشت و آینده‌ای هم نخواهد بود. علم به غایت آن زنده است و اگر غایت علم، کشف ضرورت زندگی و توافق عمومی با مردم نباشد، لغو و نامولد است. هیچ بازگشتی موجه نیست مگر در تعهد به حصول این توافق عمومی. گفتار عمومی، آزمون علم است و اگر ایمان به آنچه از میان مردم زاییده می‌شود نداشته باشیم و به ملاقات آن نرویم، بی‌ثمر و بی‌اثر خواهیم بود.



 1     

موسسه علم و سیاست اشراق
شماره تماس : 77136607-021


عضویت در باشگاه مخاطبین

اینکه چیزها از نام و تصویر خود سوا می‌افتند، زندگی را پر از هیاهو کرده است و این هیاهو با این عهد مدرسه که «هر چیزی خودش است» و خیانت نمی‌ورزد، نمی‌خواند. مدرسه آرام است و این آرامش بخشی از عهد و ادعای مدرسه است. هیاهو در مدرسه به معنای ناتوانی مدرسه در نامگذاری چیزها است؛ به این معناست که چیزها می‌خواهند از آنچه هستند فرا بروند. آنجا که می‌توان دانست از هر چیز چه انتظاری می‌توان داشت، دعوا و هیاهویی نیست، نظم حاکم است و هر چیز بر جای خویش است. اما اگر هرچیز حقیقتاً بر جای خود بود و از آنچه هست تخطی نداشت، دیگر چه نیازی به مدرسه بود؟ اگر خیانتی ممکن نبود مدرسه می‌خواست چه چیزی را بر عهده بگیرد. اگر حقیقت نامی دارد، از آن روست که امکان ناراستی در جهان هست. نام چنانکه گفتیم خود عهد است و عهد نگه داشت است و نگه داشت آنجا معنا دارد که چیزها از جای خود خارج شوند.

(تمام حقوق متعلق به موسسه علم و سیاست اشراق است)