اطلاعیه !
فرم عضویت در باشگاه مخاطبان





خراباتی به نام شهر
شمارۀ نهم فصلنامۀ نوبنیاد - تابستان 1402


۲۶ آبان ۱۴۰۲   1624  2  0 نوبنیاد

در شماره نهم نوبنیاد تلاش کردیم تا با التفاتی متفاوت به ماجراهای پاییز ۱۴۰1 نشان دهیم که چگونه درک ما از اقتصاد می‌تواند در مداری متفاوت با طرحی که از استقلال سیاسی کشور داریم پیگیری شود. استقلال تنها خود را در مبارزات منطقه‌ای و در بعد سیاست خارجی نشان نمی‌دهد بلکه این شکل زندگی و اقتصاد کشور است که گویای تحقق استقلال است. با تحریم‌های امریکا عمیقا پی بردیم که نمی‌توان بر دلار نفتی تکیه کرد و شعار استقلال سر داد؛ گفتار تولید هم در سال‌های اخیر در پی مبارزه با ذهنیت و روال‌هایی بود که در نهاد دولت و کلیت زندگی ما رسوخ کرده بود. تحقق این گفتار، همانطور که مورد تاکید پیوسته رهبر انقلاب است، با حضور و مشارکت مردم در عرصه اقتصاد رقم می‌خورد. مردم وقتی خود را در موقعیت نیروی مولد جامعه ببینند با گفتار استقلال همراه خواهند شد و اتفاقاً از وضعیتی که تنها منتظر حمایت باشند در خواهند آمد. آنها ذیل گفتار تولید از دولت می‌خواهند میدانی را برای کار و مشارکت آنها فراهم کند نه اینکه صرفاً خدمتگزارشان باشد.

تعلل حکمرانی کشور در پیگیری گفتار تولید کم کم جامعه را فرسوده و ناامید و بی‌تاب خواهد کرد. آنچه در این شماره نوبنیاد مورد بحث و بررسی قرار گرفته روایت این بی‌تابی‌ست. اینکه چگونه حکمرانی کشور در بی‌توجهی به گفتار تولید، هم انسجام اجتماعی را در خطر قرار داده و هم استقلال کشور از مدارهای اقتصاد سیاسی استکباری را دشوار نموده است. تلاش کردیم.

ابتدا در بخش ضرباهنگ نشان دهیم که چگونه حکمرانی کنونی دولت خود را از مشارکت با مردم محروم می‌کند و به این واسطه انسجام عمومی را در معرض تهدید قرار می‌دهد.

در بخش متن‌خوانی (آستانه، کلمه، حکم) رجوعی به مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی ذیل اصل ۴۳ داشتیم و در آنجا با دقت بیشتر خواستیم ببینیم که در لحظه تاسیس، درک ما از شکل اقتصاد کشور چه مولفه‌هایی داشته است.

در بخش میدان به سراغ آقای دکتر علی‌آبادی (مدیرعامل سابق مپنا) رفتیم و نسبت اقتصاد و سیاست را در موقعیتی مشخص و زنده بررسی کردیم. مقاله وارده نیز پیشنهاد راهبردی پژوهشکده پس از بررسی‌های انجام شده در این شماره است. همچنین، به روال شماره‌های پیشین، این شماره مخاطب اصلی خود را دبیر شورای عالی امنیت ملی، دکتر احمدیان، تشخیص داده و تلاش کرده تا به پشتوانه بررسی‌های انجام شده، در بخش نامه دستورکار تازه‌ای را برای آن شورا پیشنهاد دهد.

سردبیر: حمیدرضا فرتوک‌زاده

سرمقاله |
گویه‌ها و واگویه‌های نسل پنجم
حمیدرضا فرتوک‌زاده

ضرباهنگ |
زندگی رها شده؛
چگونه مردم در فقدان اقتصاد سیاسی مولد بیتاب میشوند؟
روح‌الله جعفری

ضرباهنگ |
مویرگ‌های اجتماعی دولت
حکمرانی دولت ایران چگونه خود را از مشارکت با مردم محروم میکند؟
تقی پارسامهر

ضرباهنگ |
معمای حضور مردم در سیاست خارجی
چگونه سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است؟
مهدی عطایی

آستانه |
خراباتی به نام شهر
درباره سنخی از دولت ملی که مردمی نیست
اباصالح تقی‌زاده طبری

کلمه |
بازنشر بخشی از مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی ذیل اصل 43 راجعبه
کیفیت ارتباط دولت و مردم در اقتصاد، آبان 1358

حکم |
دولت خدمت و مهجوریت تاریخی تولید
تقریر محل نزاع حکمرانی دولت در بررسی مذاکرات قانون اساسی ذیل اصل 43
آرمان زارعی

میدان |
فرصت اقتصاد محدود است...
گفتگو با دکتر عباس علی آبادی درباره تجربه مپنا و اهمیت آن در فرصت داخلی و جغرافیای سیاسی ایران
تنظیم: سعید روشن‌ضمیر

مقاله وارده |
ابتکار ایلاف، پیشنهادی برای اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران
چگونه مشارکت مردم در اقتصاد ممکن خواهد شد؟
حمیدرضا فرتوک‌زاده، محمدرضا دره‌شیری

نامه |
نامه به دبیر شورای عالی امنیت ملی

دیدگاه
در محاصرۀ ناملت‌ها
فلسطین، مسئله‌ای مربوط به سیاست داخلی است
اباصالح تقی‌زاده طبری   
دولتی که ملی باشد در پی جغرافیای مستقل خود می‌رود و چگونه می‌تواند با اسرائیل که موجودیتی مجعول و وابسته است و همچون ویروسی به اینجا و آنجا سرایت می‌کند، بسازد؟ اگر اسرائیل رسمیت یابد، هیچ دولت ملی در منطقۀ ما نمی‌تواند مطمئن به رسمیت خود باشد. به همین جهت است که مسئلۀ فلسطین، لااقل در منطقۀ سرنوشت‌ساز غرب آسیا، مسئله‌ای مربوط به سیاست خارجی کشورها نیست؛ هر موضعی در قبال اسرائیل مستقیما مربوط به موضع کشورها دربارۀ مردم خویش است.


سرمقاله
مشارکت ناامید
بدون تشکل‌یابی نیروهای مولد، نیروی انقلابیِ وفاداران جمهوری اسلامی به مصرف می‌رسد
محمدرضا هدایتی    سیدعلی کشفی   
فقدان گفتارهای سیاسی مؤثر و قدرتمند و کادر رهبری قابل‌اعتماد در این شرایط، می‌تواند سرنوشت متفاوتی برای این نیروها رقم بزند؛ سرنوشتی که یا نیروی ایجادشده را سرخورده‌تر می‌کند و فرومی‌نشاند یا آن را در جهاتی مغایر با منافع و قدرت ملی ایران به مصرف رساند. در این میان، شکل‌گیری تشکلی از نیروهای سیاسیِ مولّد که بتواند واجد گفتاری قدرتمند و امیدآفرین و کادر رهبری منسجم باشد، ضروری به نظر می‌رسد.


سرمقاله
جغرافیای ضعیف
سیاست همسایگی نمی‌تواند صرفا پیگیری منافع باشد
علیرضا شفاه   
چین قطعا باید در اولویت بالای همکاری‌های اقتصادی ایران قرار بگیرد اما نمی‌‌تواند سیاست همسایگی دولت آقای رئیسی را تضمین کند. چین کشوری آرام است و اقتصادی جهانی دارد. اقتضای سیاست خارجی چین این است که از جنگ‌های نیابتی ایران و عربستان جلوگیری کند اما اگر بنا باشد ثبات اقتصادی جامعۀ ایران منجر به قدرت‌نمایی‌ها و تنش‌های تازه‌ای در منطقه شود، قطعا چین ضامن فعالیت‌های اقتصادی‌ای نمی‌شود که به چنان نتیجه‌ای منجر شود. در ذیل همین محاسبه است که چین ذیل مزایایی که به این منطقه می‌بخشد مراقبت می‌کند که روی زمین لغزنده و پرفتنۀ آن پیراهن‌آلوده نشود. آیا ما می‌توانیم خودمان را به‌عنوان برندۀ مطلق منطقه معرفی کنیم و همۀ امنیت آن را تضمین نماییم؟





موسسه علم و سیاست اشراق
شماره تماس : 77136607-021


عضویت در باشگاه مخاطبین

اینکه چیزها از نام و تصویر خود سوا می‌افتند، زندگی را پر از هیاهو کرده است و این هیاهو با این عهد مدرسه که «هر چیزی خودش است» و خیانت نمی‌ورزد، نمی‌خواند. مدرسه آرام است و این آرامش بخشی از عهد و ادعای مدرسه است. هیاهو در مدرسه به معنای ناتوانی مدرسه در نامگذاری چیزها است؛ به این معناست که چیزها می‌خواهند از آنچه هستند فرا بروند. آنجا که می‌توان دانست از هر چیز چه انتظاری می‌توان داشت، دعوا و هیاهویی نیست، نظم حاکم است و هر چیز بر جای خویش است. اما اگر هرچیز حقیقتاً بر جای خود بود و از آنچه هست تخطی نداشت، دیگر چه نیازی به مدرسه بود؟ اگر خیانتی ممکن نبود مدرسه می‌خواست چه چیزی را بر عهده بگیرد. اگر حقیقت نامی دارد، از آن روست که امکان ناراستی در جهان هست. نام چنانکه گفتیم خود عهد است و عهد نگه داشت است و نگه داشت آنجا معنا دارد که چیزها از جای خود خارج شوند.

(تمام حقوق متعلق به موسسه علم و سیاست اشراق است)